Waarom plas ik nog in bed?

Een eerste stap is zoeken naar de oorzaak waarom je nog in bed plast.

De drie belangrijkste oorzaken zijn:

1. Je blaas is (nog) niet groot genoeg, om alle plas die ’s nachts wordt geproduceerd
   door de nieren op te slaan
2.  Er wordt ’s nachts te veel plas geproduceerd, door je nieren
3.  Je wordt niet wakker van het signaal dat de blaas uitzend als hij vol is.

Andere oorzaken waardoor bedplassen kan ontstaan

Verstopping (obstipatie): als poepen lastig is, het vaak een paar dagen duurt voor je kan poepen, als je harde poep hebt, of als het poepen pijn doet, kan er spraken zijn van verstopping. De harde poep kan tegen je blaas duwen waardoor er minder ruimte is voor de blaas en er minder plas in kan worden opgeslagen. Hierdoor kan het moeilijk voor je zijn om ’s nachts droog te slapen.

Blaasontsteking (urineweginfecties): als je een blaasontsteking hebt, heb je vaak ook last van andere klachten, zoals pijn, bij plassen, buikpijn, sommige kinderen die normaal overdag en ’s nachts droog zijn kunnen door een blaasontsteking opeens weer nat zijn. Als je denkt dat je misschien een blaasontsteking hebt, is het belangrijk urine in te leveren bij de huisarts om dit uit te sluiten.

Suikerziekte (Diabetes type 1): als je suikerziekte (diabetes) hebt zijn er ook andere symptomen. Je bent moe, verliest gewicht, plast veel vaker dan eerder en je hebt veel dorst. Het is belangrijk om naar de huisarts te gaan bij deze verschijnselen. De huisarts kan onderzoek doen, naar de oorzaak van de klachten.

Wist je dat?

Als het moeilijk is om ’s nachts droog te slapen er vaak meer mensen zijn in je familie die dit probleem hebben, of hebben gehad. Als een van je ouders ’s nachts later droog is geworden is de kans 40% dat het voor jou ook moeilijk is om ’s nachts droog te worden. Als allebei je ouders later zijn droog geworden dan heeft 70% van hun kinderen ook moeite om droog te leren slapen.

Niemand plast expres in bed, je plast niet in bed omdat je te lui bent om uit bed te komen om te plassen, of om je ouders te pesten. Je verdient geen straf, wel is het belangrijk dat je leert zelf je bed in de wasmachine te doen en het te verschonen.

Bedplassen heeft een medische oorzaak en is geen gedragsprobleem. Wel is het zo dat bedplassen veel invloed (kan) hebben op je leven. Logeerpartijtjes, op kamp gaan dingen die voor kinderen leuk zijn, zijn dat voor kinderen die in bedplassen vaak niet. In het boek, ’Niet de enige’ verteld een meisje van 12 jaar over haar ervaringen met bedplassen.

Onbehandeld kan bedplassen ook op de volwassen leeftijd nog voorkomen. Bianca Smit, 33 jaar schreef over haar ervaringen in het boek Natte lakens, droge dromen een aangrijpend relaas over haar onzekerheid de obstakels die zij moest overwinnen en hoe ze uiteindelijk droog leerde slapen.

Tips om droog te leren slapen

Om droog te leren slapen zijn aan aantal dingen belangrijk, hierbij tips om mee te starten

1. Drink overdag voldoende (8 glazen): goed verdeeld over de dag, het best is ’s morgens bij het ontbijt 2 glazen, in de pauze 1 glas, tussen de middag 2 glazen, uit school 2 glazen, bij het avond eten 1 glas, stop 1 uur voor het slapen met drinken. Als je nog gaat sporten drink dan voor de sporten 2 glazen, dit voorkomt dat je na het sporten veel dorst hebt.
2. Let op wat je drinkt, drink na de middag liefst geen cola, ice tea, energydrank of melk meer. In deze dranken zitten stofjes die ervoor kunnen zorgen dat de nieren meer urine gaan produceren
3. Probeer elke dag te poepen, als je darmen goed leeg zijn is er meer plek voor de blaas, belangrijk is dus dat er geen sprake is van verstopping. Als poepen niet zo makkelijk gaat, overleg dan met de huisarts zodat medicijnen kunnen worden voorgeschreven.
4. Ga plassen voor je gaat slapen, ga als je naar bed gaat altijd plassen, doe nog niet je luier aan maar ga nog even lezen, of een muziekje luistere, zet de wekker op 30 minuten, ga dan nog een keer uit bed om te plassen en doe dan pas je luier aan.
5. Zet ’s morgens vroeg je wekker, stap zo gauw de wekker gaat uit bed. Ga naar het toilet, doe je luier uit en ga plassen. In het weekend of de vakantie kun je daarna nog weer terug naar je bed.

Plaswekkers

Als de tips om droog te leren slapen niet helpen, is een plaswekker een volgende stap in de behandeling.
Voor veel kinderen die ’s nachts in bed plassen is wakker worden van het signaal van de blaas dat die vol is moeilijk. Je moet leren op deze signaaltjes te letten terwijl je slaapt, dat kun je leren met een plaswekker. Dit lukt het best als je gemotiveerd bent om droog te leren slapen én als je ouders tijd en energie hebben jou daarbij te helpen. Je moet namelijk veel oefenen, om te leren wakker worden van het gevoel mijn blaas is vol, ik moet uit bed naar de wc, je ouders zijn als supporters daarbij onmisbaar.

Hoe werkt een plaswekker?

De plaswekker kan gebruikt worden om te leren op te letten terwijl je slaapt. Je leert door de plaswekker sneller wakker worden van de signalen vanuit je blaas en kunt uit bed gaan en op de wc gaan plassen.

Een plaswekker bestaat uit een zender en ontvanger. De zender is het broekje en de ontvanger zit in het alarmkastje. Wanneer er een beetje plas in het broekje komt, gaat er een alarm af om je wakker te maken,

Belangrijk om te weten, voor je gaat trainen met een plaswekker

Bedplassen kan verschillende oorzaken hebben. Voordat je gaat starten met een plaswekker is het belangrijk dat je weet waarom je een bed plast. Soms speelt bijvoorbeeld obstipatie (minder dan 3 x per week poepen, harde pijnlijke poep) een rol. Het is dus belangrijk dat de oorzaak van het bedplassen behandeld wordt voordat je start met een plaswekker training. Dit maakt de kans op succes, zo groot mogelijk!

Medicijnen tegen bedplassen

Als de plaswekker niet helpt, worden er soms medicijnen door de huisarts, of specialist voorgeschreven. Desmopressine (Minrin) wordt het meest voorgeschreven. De desmopressine tablet,neem je in voor je naar bed gaat. De desmopressine zorgt ervoor dat de nieren minder urine aanmaken gedurende de nacht, waardoor het makkelijker is om droog te blijven.

De werking van desmopressine

De meeste mensen hoeven ’s nachts niet uit bed om te plassen, hun lichaam produceert voldoende anti-diuretisch hormoon (ADH) dat ervoor zorgt dat de nieren ’s nachts minder urine aanmaken dan overdag. Sommige kinderen produceren minder ADH, waardoor hun nieren ook ’s nachts nog veel urine aanmaken. Desmopressine kan dan helpen omdat het (kunstmatig) de ADH-spiegel in het bloed verhoogt waardoor de urineproductie van de nieren daalt. Doordat er minder urine wordt gemaakt, blijft je ‘s nachts makkelijker droog.

Desmopressine kan worden voorgeschreven voor schoolkamp, of bijvoorbeeld een logeerpartij, belangrijk is om in de periode ervoor samen met je ouders kijkt of het erop kan vertrouwen dat het droog blijft bij gebruik van minrin. Is dit niet zo dan kan overlegd worden met de voorschrijver van de desmopressine of de dosis verhoogd kan worden. In sommige gevallen gebruiken kinderen in overleg met de voorschrijver en hun ouders langdurig desmopressine.

Het gebruik van desmopressine

Het is belangrijk dat je overdag tenminste 8 glazen drinkt, goed verdeeld over de dag. Een uur voor het slapen en het innemen van de desmopressine moet je stoppen met drinken. Desmopressine werkt 8 uur lang, na inname is het belangrijk dat je gedurende deze tijd niet drinkt. Sommige kinderen nemen een uur voor ze naar bed gaan de desmopressine al in, zodat de urineproductie al omlaag gaat op het moment dat ze naar bed gaan.

Het advies is om nadat desmopressine 3 maanden gebruikt is, een week te stoppen om te kijken of verder gebruik nog noodzakelijk is of dat het lukt om droog te slapen zonder deze medicatie.

Let op!

Als je gewend bent om in de avond of nacht nog veel te drinken kan desmopressine niet worden voorgeschreven.

Als je ziek bent, koorts hebt overgeeft of last hebt van diarree, kan desmopresiine ook niet gegeven worden.

Logeertips

Het logeren, op kamp gaan, het is allemaal best spannend als je nog in bed plast, zeker als je vrienden of vriendinnen niets weten van jouw bedplasprobleem.

Hierbij tips die al veel kinderen hebben geholpen!

1. Bereid je goed voor, je ouders kunnen helpen. Bespreek bijvoorbeeld of je de logeerouder of kampleiding inlicht en welke luier je het best kunt dragen.
2. Verstop je luier: als je gebruik maakt van een slaapzak, kun je je luier er van tevoren instoppen. De luier trek je aan als je in je slaapzak gaat liggen (wel thuis even oefenen). ’s Morgens trek je hem ook weer uit in je slaapzak, op een later moment haal je je luier eruit een gooi je hem weg.
3. Weggooizakjes, handig is om ondoorzichtige (gekleurde) zakjes in je slaapzak te hebben, waar je je natte luier in kan wegstoppen, dit kun je later weggooien.
4. Vertel het aan iemand die je kan helpen: Bespreek met je ouders of je de kampleiding of de logeer ouders zult inlichten. Het is fijn als iemand het weet, zodat als je hulp nodig hebt dit kunt vragen. Als je het spannend vindt om het zelf te vertellen kun je je ouders vragen di voor je te doen, of het samen te vertellen.
5. Drink genoeg: sommige kinderen denken, dat droog slapen makkelijker is als ze overdag weinig drinken, dat is niet zo. Belangrijk is wel om een uur voor het slapen te stoppen met drinken, en voor je gaat slapen naar de wc te gaan. Als je moeilijk in slaapt valt kun je ook nog een keer uit bed gaan om te kijken of je nogmaals kunt plassen.
6. Geen paniek: Bedenk van tevoren wat je kunt doen als het toch mis gaat. Een voorbeeld, zet een flesje water naast je bed, gooi het over je denken als je ziet dat je nat bent en zeg dat je per ongeluk je water hebt omgegooid

Medicatie: als je medicatie gebruikt vergeet dit dan niet om in te nemen, als de kampleiding of logeer ouders op de hoogte zijn van je probleem, kunnen ze je helpen herinneren. Handig is om een tabletje in je broekzak te stoppen, dit kun je dan rustig op de wc innemen als je voor het naar bed gaan gaat plassen. 

Informatie op internet

> Kenniscentrum Bedplassen
> Bedplassen, Enuresis nocturna (thuisarts.nl)
> NICE, National Institute for Health and Care Excellence, Bedwetting In under 19s

Leestips

Bedplassen daar wil je vanaf! Plaswekkers en andere hulpmiddelen
Zwaan Mulder & Marianne Vijverberg, Binkey-Kok Publications- Haarlem)

Niet de enige
André Nuyens, Uitgeverij Klaassen, Zwaag

Natte lakens, droge dromen
Bianca Smit, Uitgever tichting Bedplassen Nederland